علوم هشتم

عناوین کتاب علوم هشتم به شرح زیر است :

بار الکتریکی

همه مواد از اتم ساخته شده اند و خود اتم نیز از الکترون ، پروتون و نوترون . الکترون بار منفی و  پروتون بار مثبت دارد . نوترون بار الکتریکی ندارد . 

یک خط کش پلاستیکی را به موهای خود بسایید ،مقداری خرده کاغذ با ابعاد حدود 2*2 سانتی متر را روی میز بریزید . خط کش را به کاغذ خرده های روی میز نزدیک کنید ، مشاهده می کنید که خط‌کش خرده کاغذ هارا جذب می کند . این آزمایش ساده نشان می‌دهد خاصیتی در ماده به نام جاذبه الکتریکی ایجاد شده است . این خاصیت به دلیل ایجاد بار الکتریکی در اتم ها و مولکول های خط‌کش است . 

الکتریسیته ساکن

همانطور که در درس علوم و در مباحث مربوط به شیمی خواندیم ، همه ماده‌ها از اتم ساخته شده اند و اتم ها نیز به نوبه خود از ، الکترون ، پروتون و نوترون ساخته شده اند . الکترون بار منفی و پروتون بار مثبت دارد ؛ نوترون خنثی است . اما شناسایی بارهای مثبت و منفی ، قبل از آشنایی انسان با اتم و ساختار آن بود .

همچنین می دانیم که در هر اتم تعداد بارهای مثبت و منفی برابر است ، در نتیجه مجموع بار الکتریکی کل یک اتم در حالت عادی ، صفر است به عبارت دیگر ، اتم درحالت عادی از نظر مقدار بار الکتریکی خنثی است . اما اگر به طریقی بتوانیم ، برابری تعداد پروتون و نوترون ها را در اتم برهم بزنیم ، آن اتم بار الکتریکی پیدا می کند .

اگر به اتم تعدادی الکترون بدهیم ، به دلیل اینکه تعداد الکترون هایش از پروتون هایش بیشتر شده ، آن اتم دارای بار منفی می‌شود . و بالعکس اگر به طریقی بتوانیم تعدادی الکترون از اتم بگیریم ، چون این بار تعداد پروتون هایش از الکترون بیشتر می‌شود ، آن اتم دارای بار مثبت می شود .

دقت کنید که ایجاد بار الکتریکی در اتم یا یک ماده ، فقط با کم یا زیاد کردن تعداد الکترون ها امکان پذیر است . پروتون ها در هستۀ اتم چنان جایگاه محکمی دارند که به جز واکنش های هسته ای ، امکان جدا کردن پروتون از اتم وجود ندارد .

شاید شما هم تجربه کرده باشید ، زمانی که یک بادکنک را با یک پارچه پشمی (مثلاً لباس زمستانی) مالش دهید ، بادکنک به دیوار می چسبد ؛ یا وقتی یک خط کش پلاستیکی را به موهای خشک و تمیز مالش دهید ، خط‌کش خرده‌های کاغذ را جذب می‌کند .(دقت کنید که موها چرب نباشند)

دلیل این آزمایش ها و پدیده‌هایی شبیه به آن ، ناشی از نیروی بین بارهای الکتریکی است که به آن نیروی الکتروستاتیکی هم می‌گویند . بارهای الکتریکیِ هم نوع ، تمایل به دفع و بارهای ناهم‌نوع تمایل به جذب یکدیگر دارند ، به عبارتی دیگر بارهای الکتریکی هم نوع (مثلاً دو بار الکتریکی منفی یا دو بار الکتریکی مثبت) همدیگر را می‌رانند و بارهای الکتریکی نا‌هم‌نوع(یک بار منفی و یک بار مثبت) همدیگر را جذب می‌کنند .

وقتی میله پلاستیکی با پارچه پشمی مالش داده شود ، تعدادی الکترون از پارچه پشمی کنده و به میلۀ پلاستیکی منتقل می‌شود ؛ در نتیجه توازن بارهای الکتریکی در پارچه پشمی و میله پلاستیکی برهم می‌خورد ، طبق توضیحاتی که در بالا داده شد ، پارچه پشمی که الکترون از دست داده ، بارش مثبت و میله پلاستیکی که بار الکتریکی را دریافت کرده ، بارش منفی می‌شود .

به این ترتیب دو ماده با بارهای الکتریکی مخالف داریم که می توانند یکدیگر را جذب کنند .

اما چطور هر کدام از این مواد که اینک دارای بار الکتریکی شدند، می‌توانند ماده ای که از لحاظ بار الکتریکی خنثی است را جذب می کند ؟ شاید عجیب به نظر می‌رسد اما این یک واقعیت علمی و ثابت شده است . برگردید به مثال خط کش و خرده های کاغذ ؛ وقتی خط کش را به موهای سرمان  مالش دهیم ، خط‌کش دارای بار الکتریکی می‌شود ، اما خرده‌های کاغذ که باردار نشده اند ، پس چرا جذب خط‌کش می‌شوند ؟

این روش باردار کردن اجسام ، به روش مالش (ساییدن) معروف است و بهترین روش برای باردار کردن اجسام نارسانا ست

الکتریسیته

مغناطیس

نور و اپتیک 

نور و ویژگی های آن

شکست نور

عدسی ها از جمله ابزارهای اپتیکی هستند که برای نمایش پدیده شکست به کار می روند .