تغییرهای شیمیایی در خدمت زندگی

تغییر های ماده
ماده های پیرامون ما همواره در حال تغییرهای شیمیایی و فیزیکی اند . با تغییر خاصیت فیزیکی ماده ، یک تغییر فیزیکی و با تغییر خاصیت شیمیایی ماده ، یک تغییر شیمیایی رخ داده است .

خاصیت های فیزیکی

به ویژگی‌هایی مانند چگالی، نرمی و سختی، جلاپذیری، شکنندگی، نقطۀ ذوب و جوش، حالت فیزیکی ماده(جامد ، مایع ، گاز)، حلالیت، هدایت الکتریکی و گرمایی، رنگ، طعم و بو و … که مشاهده و اندازه گیری آنها، به تولید مادۀ جدیدی نمی‌انجامد، خاصیت فیزیکی ماده گفته می‌شود.

تغییر فیزیکی

تغییری است که در آن، فقط شکل، اندازه و یا حالت ماده(جامد ، مایع ، گاز) یا فاصلۀ بین مولکول ها تغییر کند، ولی مولکول‌ها تغییر نکنند و هیچ مادۀ جدیدی نیز تشکیل نگردد. در تغییر فیزیکی جنس ماده عوض نمی شود؛ یعنی به مادۀ دیگری تبدیل نمی‌شود و ساختمانِ مولکولی آن تغییر نمی‌یابد.

ذوب، تبخیر و تصعید، تغییر فیزیکی انرژی خواه هستند، درحالی که چگالش، میعان و انجماد تغییر فیزیکی گرماده اند.

ریختن نمک در نوشابه، یک تغییر فیزیکی است. همچنین ذوب شدن یخ بر اثر پاشیدن نمک روی آن، نیز یک تغییر فیزیکی است.

خاصیت شیمیایی

به خاصیت‌هایی که تمایل یا عدم تمایل یک ماده برای شرکت در یک تغییر شیمیایی را بیان می کند، خاصیت شیمیایی ماده گفته می‌شود؛ مانند : اشتعال پذیری چوب یا عدم اشتعال پذیری برای آب.

تغییر شیمیایی

تغییری است که در آن، خاصیت و ماهیت ماده، تغییر می‌کند و یک یا چند مادۀ جدید به وجود می آید. در تغییر شیمیایی، ساختمان مولکول‌ها تغییر می‌کند ولی نوع اتم ها تغییر نمی‌کنند.

برخی از نشانه های تغییر شیمیایی :

  •  تغییر در رنگ ، بو یا مزه
  • تشکیل گاز
  • تشکیل رسوب (جامد)
  • تولید یا گرفتن گرما

برخی از تغییرهای شیمایی ماده ها عبارت اند از :

  • سوختن
  • زنگ زدن
  • رسیدن میوه
  • ترشیدن شیر
  • تبدیل شدن شیر به ماست
  • پوسیدن
  • پیر شدن

انواع واکنش های شیمیایی :

1- واکنش سوختن :
به واکنشی گفته می شود که در آن یک ماده ، به سرعت و با شدت با اکسیژن ترکیب می شود و علاوه بر آزاد شدن مقدار زیادی انرژی (به صورت نور . گرما) در بیشتر موارد ، ترکیب اکسیژن دار به وجود می آید .
به عبارت دیگر ، در واکنش های سوختن ، اکسیژن با عنصرهای دیگر ِواکنش دهنده ، ترکیب می شود و ترکیبی به نام اکسید به دست می آید.
مثال : گاز شهری که در خانه ها استفاده می شود ، عمدتاً از گاز متان () تشکیل شده است . متان پس از سوختن (ترکیب با اکسیژن هوا) با شعلۀ آبی رنگ می سوزد و ضمن تولید انرژی (گرما و نور) کربن دی اکسید و آب تولید می کند .

2- واکنش ترکیب :
در یک واکش ترکیب دو یا چند واکنش دهنده ، برهم اثر می کنند و با یکدیگر ترکیب شده و فرآوره های تازه ای با ساختار پیچیده تر یه وجود می آورند.

3- واکنش تجزیه :
واکنشی است که در آن یک ماده تجزیه می شود و به دو یا چن مادۀ با ساختار ساده تر تبدیل می گردد .

4- واکنش جابجایی یگانه
در این واکنش یک عنصر با یک ترکیب واکنش می دهد و به جای یکی از عنصرهای آن ترکیب می نشیند ؛ بدین ترتیب یک عنصر و یک مادۀ مرکب جدید به وجود می آید .

5- واکنش جابجایی دوگانه
در این واکنش دو مادۀ مرکب با هم واکنش می دهند و دو مادۀ مرکب جدید ، حاصل می شود . معادلۀ کلی این

انرژی و تغییر های فیزیکی و شیمیایی

هر تغییر در ماده (چه فیزیکی و چه شیمیایی)، با تغییر انرژی (گرفتن یا آزاد کردن انرژی)همراه است؛ مثلاً یخ بدون گرفتن گرما ذوب نمی‌شود؛ به عبارت دیگر تغییر فیزیکی ذوب شدنِ یخ، انرژی خواه است. تغییر شیمیایی سوختن نفت هم با آزاد شدن انرژی همراه است؛ یعنی، سوختن نفت یک واکنش انرژی ده است. بنابراین تغییرات فیزیکی و شیمیایی را به دو دسته انرژی ده و انرژی خواه تقسیم می‌کنند.

1 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
برای ادامه، شما باید با قوانین موافقت کنید

keyboard_arrow_up