درسنامه فیزیک یازدهم به صورت فصل به فصل بارگزاری خواهد شد . در این صفحه، نکات و تعاریف اولیۀ فیزیک یازدهم ریاضی و تجربی ارائه شده است . برای دسترسی به درسنامۀ هر مبحث ، به صفحۀ آموزش اختصاصی آن مراجعه نمایید .
در فیزیک سال یازدهم با مبحث الکتریسیته و مغناطیس و اثرات آن آشنا خواهید شد .
عناوین کتب فیزیک یازدهم به شرح زیر است
فیزیک یازدهم ریاضی
- الکتریسیته ساکن
- جریان الکتریکی و مدارهای جریان مستقیم
- مغناطیس
- القای الکترومغناطیسی و جریان متناوب
فیزیک یازدهم تجربی
- الکتریسیته ساکن
- جریان الکتریکی و مدارهای جریان مستقیم
- مغناطیس و القای الکترومغناطیسی
مطالب درسنامه فیزیک یازدهم هر ماه به روز رسانی می‌شود . برای دسترسی به درسنامۀ کامل هر فصل ، به صفحه اختصاصی آن مراجعه کنید .
فصل 1 : الکتریسیته ساکن
الکتریسیته از تأثیرگزار ترین مباحث فیزیک در زندگی روزمره همۀ انسان هاست . بدون الکتریسیته هیچ دستگاه الکتریکی‌ای کار نمی‌کند ، هیچ لامپی برای روشنایی نخواهیم داشت .
در فصل اول فیزیک یازدهم با الکتریسیته ساکن و اثرات آن آشنا می‌شوید ، نیروی الکتریکی بین دو و یا چند بار الکتریکی رامحاسبه می‌کنید ؛ خواهید آموخت که نیروی الکتریکی به دلیل وجود میدان الکتریکی است و همچنین با نحوۀ محاسبۀ میدان الکتریکی و اصل برهم‌نِهی میدان‌های الکتریکی آشنا خواهید شد . در انتها نیز با خازِن و ویژگی آن سرو کار دارید .
تعاریف مهم :
بار الکتریکی :
سری تریبوالکتریک (سری الکتریسیته مالشی) :
روش های انتقال بار الکتریکی : مالش ، تماس ، القا
مولد واندوگراف : وسیله‌ای است که با استفاده از تسمه‌ای متحرک، بار الکتریکی را بر روی یک کلاهک توخالی فلزی جمع می‌کند
اصل پایستگی بار الکتریکی :مجموع جبری همه بارهای الکتریکی در یک دستگاه منزوی ثابت است؛ یعنی بار می‌تواند از جسمی به جسم دیگر منتقل شود، ولی هرگز امکان تولید یا نابودی یک بار خالص وجود ندارد
اصل کوانتبده بودن بار الکتریکی : در تجربه‌هایی مانند مالش اجسام به یکدیگر اگر جسم خنثی ، الکترون به دست آورد یا از دست بدهد، همواره بار الکتریکی مشاهده شدۀ جسم، مضرب درستی از بار بنیادی e است
قانون کولن :اندازۀ نیروی الکتریکی (الکتروستاتیکی) بین دو بار الکتریکی نقطه ای ، که در راستای خط واصل آنها اثر می‌کند ، با حاصل‌ضرب اندازه دو بار الکتریکی ، نسبت مستقیم و با مربع (مجذور) فاصلۀ بین دو بار نسبت وارون دارد .
نیروی الکتریکی : دو بار الکتریکی به یکدیگر نیرو وارد می‌کنند ، بارهای هم نوع یکدیگر را دفع و بارهای ناهم‌نام یکدیگر را جذب می‌کنند.
اصل برهم نِهی نیروهای الکتروستاتیکی : نیروی الکتریکی وارد بر هر ذرّه، برآیند نیروهایی است که هر یک از ذره‌های دیگر در غیاب سایر ذرهها، بر آن ذره وارد می‌کند
میدان الکتریکی : هر بار الکتریکی در اطراف خود خاصیتی ایجاد می‌کند که بر بارهای الکتریکی دیگر نیرو وارد می‌کند .
بار آزمون :
خطوط میدان الکتریکی :
اصل برهم‌نِهی میدان های الکتریکی :نشان می‌دهد که میدان الکتریکی ناشی از چند بار الکتریکی در نقطه‌ای از فضا، برابر مجموع میدان‌هایی است که هر بار در نبود سایر بارها در آن نقطه از فضا ایجاد می‌کند
اختلاف پتانسیل الکتریکی : عامل جابجایی بار الکتریکی
تغییر انرژی پتانسیل الکتریکی : منفیِ اندازۀ کار نیروی میدان الکتریکی .
چگالی سطحی بار الکتریکی :
خازِن : دو صفحه رسانای موازی که با اتصال به یک منبع تغذیه الکتریکی ، روی صفحات آن بار الکتریکی جمع می‌شود
انرژی ذخیره شده در خازن :
فصل 2: جریان الکتریکی و مدارهای جریان مستقیم
از حرکت بارهای الکتریکی ، جریان الکتریکی ایجاد می‌شود . جابجایی بار الکتریکی به دلیل اختلاف پتانسیل الکتریکی بین دو نقطه از یک رساناست که توسط یک مولد یا منبع تغذیه الکتریکی تأمین می‌شود .
تعاریف مهم :
شدت جریان الکتریکی : نسبت مقدار بار الکتریکی عبوری از هر مقطع از رسانا به مدت زمان عبور بار الکتریکی .
مقاومت الکتریکی : نسبت اختلاف پتانسیل الکتریکی دوسر یک رسانا به شدت جریان گذرنده از آن .
مقاومت ویژۀ جسم رسانا : مقاومت قطعه از یک فلز به سطح مقطع یک متر مربع و طول یک متر .
قانون حلقه : در یک مدار ؛ در هر حلقۀ بسته ، جمع جبری اختلاف پتانسیل‌های مدار صفر است .
قانون گره : جمع جبری جریان های ورودی به یک گره با جمع جبری جریان های خروجی از آن برابر است .
انرژی الکتریکی :
توان الکتریکی : نسبت انرژی الکتریکی به مدت زمان .
مقاومت معادل :
فصل 3 : مغناطیس
حتما با آهن ربا آشنا هستید و می‌دانید که قطب های هم نام دو آهن ربا یکدیگر را دفع و قطب های ناهم‌نام یکدیگر را جذب می‌کنند ؛ این جذب و دفع ناشی از برهم‍کنش میدان هایِ مغناطیسی دو آهن رباست . اما آیا می‌توان با استفاده از جریان الکتریکی نیز ، میدان مغناطیسی ایجاد کرد ؟
هر سیمی که جریان الکتریکی از آن عبور می‌کند ، در اطراف خود میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند ، بسته به شدت جریان الکتریکی عبوری از سیم و شکل و حالت سیم ، میدان مغناطیسی ایجاد شده ، متفاوت است . برای افزایش شدت میدان مغناطیسی ، سیم را به صورت پیچه و یا سیم لوله در می‌آورند ؛ تعداد دورهای سیم‌پیچ و شعاع حلقۀ پیچه نیز در شدت میدان مغناطیسی مؤثر است .
جهت میدان مغناطیسی ایجاد شده با قانون دست راست تعیین می‌شود .
فصل 4 : القای الکترومغناطیسی و جریان متناوب
تعاریف مهم :
شار مغناطیسی:
نیرومحرکه القایی متوسط:
شدت جریان الکتریکی القایی متوسط :
نیرومحرکه القایی متناوب :
جریان الکتریکی متناوب :
القاوری :
انرژی ذخیره شده در القاگر :